Khuyến cáo về các loại tội phạm liên quan đến giao dịch tiền ảo

BPO - Dù đã có nhiều thông báo, khuyến cáo của các cơ quan chức năng, nhiều đồng tiền ảo vẫn tràn vào Việt Nam. Đáng lo ngại, việc giao dịch tiền ảo gắn với nhiều rủi ro, nguy cơ về lừa đảo tài sản, tội phạm rửa tiền... có xu hướng lan rộng ra vùng ven thành phố, các vùng quê.

Đồng tiền ảo Bitcoin. (Nguồn: fortune.com)

Trước thực trạng trên, lãnh đạo Tổng cục Cảnh sát tiếp tục đưa ra khuyến cáo đối với người dân cũng như nhấn mạnh công tác tuyên truyền, đấu tranh với các loại tội phạm liên quan đến giao dịch tiền ảo. 

Trao đổi với phóng viên, Trung tướng Trần Văn Vệ, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) cho biết theo các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về tiền tệ và ngân hàng, người dân, tổ chức không được phép sử dụng Bitcoin hay các loại tiền ảo khác như một loại tiền tệ. 

Việc sở hữu, mua bán, sử dụng tiền ảo tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người dân đồng thời tiềm ẩn nguy cơ về các loại tội phạm như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, tội phạm rửa tiền... Do vậy, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục Cảnh sát khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không nên đầu tư, nắm giữ, thực hiện các giao dịch liên quan đến Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác. Lực lượng cảnh sát sẽ tăng cường tuyên truyền; đấu tranh, xử lý nghiêm minh với các loại tội phạm liên quan đến giao dịch tiền ảo.

Hiện nay tại Việt Nam có nhiều sàn tài chính sử dụng đồng tiền ảo Bitcoin như Airbitclub, Bitkingdom, BMW... Một số mô hình cho nhận tài chính sử dụng tiền Việt Nam hoạt động tương tự như M5, G5, Ex101, sm99, srow… 

Các sàn có điểm chung là cho nhận tài chính thông qua đồng Bitcoin, hoạt động theo mô hình đa cấp, lấy tiền người sau trả cho người trước. Bản chất là đa cấp biến tướng, đưa ra chiêu trò lãi suất khủng từ 30-80%/năm. Hình thức kinh doanh tiền ảo tại Việt Nam diễn ra tự phát, các cá nhân tự đứng ra mua đi, bán lại các đồng tiền ảo mà không đăng ký với bất kỳ cơ quan quản lý nhà nước nào.

Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan công an xác định tất cả các hệ thống máy chủ có thể cung cấp mã điện tử nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam, vì thế chỉ xử lý được những người xác định được tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hoặc vi phạm quy định sử dụng mạng máy tính.

Trong quá trình đấu tranh, cơ quan công an đã bắt giữ, xử lý nhiều đối tượng "chân rết" tại Việt Nam nhưng chính họ cũng là nạn nhân của việc lừa đảo tiền ảo Bitcoin. Cơ quan công an cũng đã triệt phá một số đường dây huy động tiền ảo có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Có thể kể đến một số vụ như C50 - Bộ Công an phối hợp Công an tỉnh Đồng Nai đã triệt phá đường dây huy động vốn công nghệ cao với số tiền chiếm đoạt lên đến 140 tỷ đồng, đồng thời bắt giữ đối tượng cầm đầu Nguyễn Minh Phương (39 tuổi, trú tại thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai), cùng hai đồng phạm. 

Cơ quan Cảnh sát điều tra-Công an quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) đã bắt giữ 3 đối tượng và lập hồ sơ, xử lý vi phạm liên quan đến mạng đa cấp Boss-Bitcoin.com. 

Tại Nghệ An, cơ quan chức năng phát hiện một số đối tượng đã tổ chức hội thảo về tiền ảo tại khách sạn Phương Đông với sự tham gia của 250 người... 

Theo các quy định của pháp luật hiện hành về tiền tệ và ngân hàng, Bitcoin (và các loại tiền ảo tương tự khác) không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Từ tháng 2/2014, Ngân hàng Nhà nước đã khẳng định Bitcoin không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Đồng thời cảnh báo người sở hữu, mua bán, sử dụng các loại tiền ảo không được pháp luật Việt Nam bảo vệ. 

Theo thông báo mới đây của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vào ngày 28/10/2017, việc phát hành, cung ứng, sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm tại Việt Nam. Từ ngày 1/1/2018, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

Tại phiên chất vấn của Quốc hội chiều 16-11, về vấn đề đồng tiền ảo Bitcoin, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết trên thế giới, một số nước cấm tuyệt đối giao dịch Bitcoin. Một số nước không cấm giao dịch nhưng không xem Bitcoin là phương tiện thanh toán, đồng thời khuyến cáo về sự rủi ro của đồng tiền ảo này. Tuy nhiên, một số nước vẫn xem Bitcoin là phương tiện thanh toán. 

Với Việt Nam, Thống đốc nhắc lại quan điểm của Ngân hàng Nhà nước về Bitcoin rằng đây không phải đồng tiền được pháp luật công nhận. "Bitcoin cũng không phải phương tiện thanh toán hợp pháp. Vì vậy, việc sử dụng đồng bitcoin là phương tiện thanh toán là không đúng quy định pháp luật hiện hành," Thống đốc khẳng định. 

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, hiện nay, nhìn nhận Bitcoin dưới góc độ là một tài sản, hàng hóa vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Chính phủ cũng đã có chỉ đạo giao cho các bộ, ngành, trong đó Bộ Tư pháp chủ trì nghiên cứu đề án về các khuôn khổ pháp lý để quản lý tiền ảo, tài sản ảo, trong đó có Bitcoin. 

Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp dưới góc độ quản lý nhà nước về tiền tệ để có cơ sở pháp lý quản lý Bitcoin.